Wyobraź sobie, że właśnie wylądowałeś w Chinach i jedyną informację jaką masz to taka, że powinieneś spotkać się z Chińczykiem o nazwisku Chi Chu w jakiejś restauracji. To jest Twoje zadanie, Twój cel do osiągnięcia. Co zrobisz? Pewnie nasunie Ci się milion pytań. Z jakim Chi Chu? W jakiej restauracji w jakim mieście? Jak tam dotrzeć? Jak go rozpoznam? I wiele, wiele innych.
- Czy tak określony cel pozwoli Ci zrealizować zadanie?
- Czy będzie to efektywne?
- Jeżeli na dwa pierwsze pytania odpowiedziałeś NIE, to pojawia się kolejne pytanie jak określić cel w sposób właściwy?
- Jak go zrealizować, żeby osiągnąć oczekiwany rezultat?
Oczywiście możesz wejść do obojętnie jakiej restauracji i spotkać się z obojętnie jakim Chińczykiem. Wybór drogi zależy od Ciebie i tylko od Ciebie. To będzie Twoja decyzja. Ważne co powiesz już po dokonanym wyborze czy osiągnąłeś cel wynikający z informacji jaką otrzymałeś.
Możesz wybrać jeszcze inny sposób poprosić osobę, która wydała Ci polecenie o to by doprecyzowała je. Bez względu na to co myślisz o precyzyjnych poleceniach czy celach – fundament stawiania celów i ich realizowania leży w przejrzystości zarówno samego celu jak i drogi do jego osiągnięcia. Nie ma znaczenia czy w to wierzysz czy nie. Nie ma też znaczenia jak duże to wywołuje u Ciebie emocje ani to jak bardzo myślisz, że ktoś bez słów wie czego od niego oczekujesz. ,,Prawo celu„ jest bezlitosne – dostaniesz i osiągniesz tyle ile dałeś z siebie w sformułowanie i zrealizowanie celu. Przy czym pierwszy etap jest równie istotny jak drugi.
Dobrze określony CEL, ma następującą charakterystykę:
- Cel musi być konkretny. Konkretność oznacza precyzyjne nazwanie go. Powiedzenie:
Moim celem jest być bogatym…
Moim celem jest być szczęśliwym…
Moim celem jest być najlepszym…
Nic nie znaczy! Jest tylko HASŁEM. Zarówno bycie bogatym, szczęśliwym i najlepszym ma jakiś sens, jeżeli wiemy jakie są definicje: bogactwa, szczęścia i bycia najlepszym i do tego są one osadzone w konkretnym kontekście. Wyjaśniam, co to dokładnie znaczy. Dla jednego bycie bogatym oznacza posiadanie 100 000 dolarów, dla kogoś innego 1 000 000, a jeszcze dla kogoś innego 100 000 000. Dlatego konkretne zdefiniowanie czym jest bycie bogatym oraz osadzenie tego w kontekście, czyli czasie, miejscu i przypisanie do konkretnej osoby nadaje stwierdzeniu charakter konkretności.
- Cel musi być określony w sposób pozytywny. Pozytywne określenie celu to nic innego jak określenie tego czego chcesz, a nie tego czego nie chcesz. Bardzo często, kiedy pytam jaki jest Twój cel, słyszę następujące odpowiedzi:
Nie chcę być gruba…
Nie chcę być biedny…
Nie chcę ciężko pracować jak moi rodzice…
Nie interesuje mnie to czego nie chcesz! Interesuje mnie to czego chcesz. Mówienie o tym czego się nie chce źle wpływa na nasze kotwiczenie celu i jego potencjał. Wyjaśniam co to znaczy. Kiedy mówisz nie chce być gruba. Nie chcę być biedny. Nie chcę ciężko pracować, jak moi rodzice. Dajesz sygnał swojemu mózgowi na dwóch poziomach. Poziomie świadomym i nieświadomym.
Poziom świadomy jest logiczny i rozumie co oznacza słowo NIE. Problem jest taki, że ma on charakter krótkotrwały. Dużo dłużej i mocniej osadza się on w naszej podświadomości, a tam jest zupełnie inaczej. Nasza podświadomość nie koduje słowa nie. Nie rozumie go, a więc nie zapamiętuje. Jak masz wątpliwość to:
Nie wyobrażaj sobie różowej żyrafy w białe paski…
Nie da się. Pomimo tego, że na poziome logicznym zrozumiałeś polecenie, to Twój mózg i tak zobaczył różową żyrafę w białe paski. Kiedy mówisz nie chcę być gruba, Twój mózg koduje Ciebie grubą, ponieważ musi zobaczyć to czego nie chcesz. Czy ma to znaczenie? Tak, ogromne, ponieważ zarówno myśli jak i słowa są impulsami dla naszych połączeń synaptycznych. Im częściej impuls jest powtarzany, tym bardziej nasz mózg reaguje nawykowo. A nawykowo oznacza wygodnie, automatycznie. Nie chce żadnych zmian. Więc utrudnia nam wprowadzanie zmian.
Dodatkowo określanie czego się nie chce, bardzo ogranicza potencjał. Wystarczy popatrzeć na zespoły np. piłkarskie. Te, które mówią Nie chcemy przegrać zwykle grają na remis i często przegrywają. Dlaczego? Bo taki mają cel, kiedy mówisz chcę wygrać, grasz o zwycięstwo – rozwijasz potencjał.
- Cel musi być określony w czasie. To oczywiste, ale często pomijane planowaniu. Określenie celu w czasie, daje możliwość badania postępów i czyni przewidywalnym osiągnięcie go. Kiedy mówimy:
Zbuduję dom…
Opłynę świat…
Przestanę pić…
Tak naprawdę, rzucamy hasła typu: fajnie by było. Z automatu te plany umieszczamy w kategorii planów ważnych i nie pilnych. Jeżeli nie przeniesiesz ich do kategorii planów ważnych i pilnych, czyli nie opatrzysz ich datą realizacji, nigdy nie zostaną zrealizowane celowo.
- Cel musi być określony zmysłowo. To oznacza, żeby Twój cel miał jakieś cechy związane z wyglądem, kształtem, zapachem lub emocjami, które powstaną dzięki jego realizacji. Dzięki przepuszczeniu celu przez zmysły, bardzo mocno go kotwiczymy w nas. W naszych umysłach i sercach, a to oznacza, że o niego walczymy i z niego nie rezygnujemy, bo stał się on cząstką nas.
Dla przykładu, jeżeli Twoim celem jest posiadanie pięknego ogrodu, wyobraź sobie go, jego kolory, rośliny, zapach. Poczuj w sobie to uczucie, które będzie Ci towarzyszyło, kiedy już będziesz w tym ogrodzie przebywał. Co to Ci da. Dla wzmocnienia zobacz coraz wyraźniejsze kolory, w zależności od pór roku. Zobacz osoby, które wtedy będą Ci towarzyszyły. Usłysz śpiew ptaków lub ciszę. Twój cel będzie w Tobie żył.
- Cel musi być określony w czasie teraźniejszym – to nie wymaga specjalnego tłumaczenia. Należy sformułować go w następujący sposób:
Moim celem jest…
Zamiast
Moim celem będzie…
Różnica jest taka, że czas teraźniejszy wyostrza naszą uważność na wszystkie elementy i okoliczności, które są przydatne przy realizacji celu. A przecież o to chodzi. Chcemy cele mieć i je realizować, a nie tylko je mieć.
- Cel musi uwzględniać Twoje zasoby – podczas, określania celu należy uwzględnić zasoby, które posiadamy. Jest to konieczne, aby w sposób właściwy określić czas jaki potrzebujemy by go osiągnąć oraz zdefiniować ryzyka, którymi powinniśmy zarządzić. Np. ryzyko braku środków.
- Cel musi być zapisany – to pozwala utrwalić jego charakterystykę. Pamięć czasami może być zawodna. Cel zapisany, będzie każdorazowo przedstawiany i rozumiany w taki sam sposób. Nie będzie budził wątpliwości. Nie będzie zawierał niedopowiedzeń. Może być co najwyżej uaktualniany, uszczegóławiany. Dodatkowo, biorąc pod uwagę, wielość elementów dobrze zdefiniowanego celu, zapisanie go jest po prostu praktyczne.
- Cel musi być mierzalny – to oznacza, że jest możliwość mierzenia poziomu jego realizacji. Dla przykładu, jeżeli powiem chcę mieć dużo pieniędzy, to słowo dużo jest niemierzalne. Jeżeli powiem, że chce mieć jeden milion złotych to mój cel staje się mierzalny. Jednostką miary jest 1 zł. Wiem, ile mam i ile mi brakuje. To oznacza, że kiedy definiujemy cel, powinniśmy również określić miary i sposób mierzenia postępów w jego realizacji.
To tyle jeżeli chodzi o definiowanie formułowanie celów. Sposób ich realizacji zostanie omówiony w podcast, do którego link zostanie dodany do niniejszego postu w najbliższym tygodniu. Osoby zainteresowane zapraszam do komentowania, zadawania pytań oraz wysłuchania podcastu, który będzie uzupełnieniem niniejszego tematu.
Wspaniałości życzę, Andrzej
A czy takie bardzo konkretne obrazowanie celu, nie powoduje później frustracji jeżeli jego osiagnięcie sie nie uda? Jak tego uniknąć?
Panie Florianie, cel powinien być konkretny, przepuszczanie celu przez zmysły, w tym wizualizację pozwala go lepiej zakotwiczyć w naszej podświadomości. Dzięki temu bardzo wzrasta nasza uważność na wszystkie okoliczności związane z celem. Zarówno te, które pomagają go osiągnąć jak i te, które nam to utrudniają. Dzięki wyrazistości celu wiemy jakie podejmować decyzje. Poza tym jeżeli go dokładnie określamy, to nawet gdy go nie osiągniemy mamy poczucie, że daliśmy z siebie wszystko, żeby go osiągnąć, a to zasługuje na pochwałę i danie sobie kolejnej szansy po wyciągnięciu wniosków.